Zemljotres i cunami u Japanu, nemiri u zemljama bogatim naftom, dužnička kriza u pojedinim zemljama evrozone i gigantski deficit SAD – to je cijeli niz negativnih okolnosti na koji upozoravaju u MMF-u.
Posebna briga usmjerena je ka Evropi – ukoliko se kriza “prelije” na vodeće ekonomije EU, svjetska tržišta biće žestoko izbačena iz balansa.
Nije čudno što je MMF, u ovim uslovima, korigovao procjene rasta za ovu i sljedeću godinu.
Rast će iznositi svega četiri odsto, kažu istraživači, umesto najprije predviđanih 4,5 posto. “Četiri odsto ne zvuči tako loše”, kaže Blanchard i dadaje da je to povećanje nejednako raspoređeno.
Ove godine zemlje u razvoju bilježe rast od 6,5 posto, što mora da raduje, ali istovremeno razvijene ekonomije “rastu” samo 1,6 posto.“
Osim ove nejednakosti, u MMF-u su zabrinuti i slabim radom političara. Malo šta se preduzima da se izađe iz “vrzinog kola” slabljenja ekonomije.
“Nizak rast privrede, budžetski i bankarski rizici loše utiču međusobno“, upozorava Blanchard. Naime, nizak rast čini pravljenje balansiranog budžeta teškim, a uštede radi sređivanja budžeta sputavaju privredni rast.
Niži rast slabi bankarski sistem, a tada banke daju manje kredita, što opet vodi manjem rastu. Ukratko, riječ je o spirali rizika” upozoravaju iz MMF-a.
Začarani krug se, prema mišljenju stručnjaka MMF, može prekinuti uz tri osnovne mjere. Najprije se moraju servisirati javni dugovi, pri čemu štednja ne smije biti toliko brutalna da ugrožava konjukturu i rast.
Drug – mora se podržati bankarski sistem i treće – apeluje se na SAD da smanje enormni budžetski i trgovinski deficit.
U studiji MMF-a izričito se pohvaljuje Kina, jer postaje sve manje zavisna od izvoza i ojačava domaću potrošnju. To jačanje ne dešava se preko noći, ali Peking je na dobrom putu.
