Kuća u Višegradu u kojoj je Ivo Andrić proveo detinjstvo nalazi se u vlasništvu Džemile Ploskić, koja je ne koristi jer živi u Švedskoj, ali male su šanse da ponovo bude pretvorena u spomen-muzej jer ova žena to ne dozvoljava. Za sada odbija i da proda kuću kako bi ona bila vraćena prvobitnoj namjeni.
Kako Press saznaje, svi napori opštinske vlasti u Višegradu da Andrićev rodni dom vrate pod svoju kapu ostaju bezuspješni jer Džemila Ploskić ne želi to da omogući.
Pitanje vlasništva nad kućom slavnog pisca ponovo je postalo aktuelno kako se približava 50-godišnjica otkako je Andrić dobio Nobelovu nagradu. Okolnosti pod kojima je kuća koju je pisac zavještao opštini dospjela u privatno vlasništvo vrlo su problematične. Komšija Džemile Ploskić, profesor u penziji koji je molio da mu ne pominjemo ime, ispričao je za Press kako se sve odigralo:
“Kuća u kojoj je naš nobelovac proveo djetinjstvo nalazi se na lijevoj obali Drine, i u njoj danas ne živi niko! Kuća je u vlasništvu Džemile Ploskić, Bošnjakinje koja je u njoj živjela do početka rata, kada je izbjegla u Švedsku, gde i sada živi. Tu kuću, koju je Andrić kao zavještanje poklonio opštini, od opštine je 1953. godine kupio Džemilin otac Muhamed. U to komunističko vrijeme, u koje se nije mnogo marilo za pisce i umjetnike, prvi čovjek opštine Višegrad prodaju Andrićeve kuće porodici Ploskić odobrio je pod izgovorom da će taj novac biti iskorišćen za izgradnju zgrade Doma kulture” – priča sagovornik Pressa.
On kaže da su nove opštinske vlasti tek 1961, kada je Andrić dobio Nobelovu nagradu, shvatile kakvu su grešku napravile prodajom njegove kuće i pokušale su da je vrate pod svoje okrilje.
” Porodica Ploskić, međutim, uporno je odbijala da proda kuću, a sve što su opštinari u to vrijeme uspjeli da urade bilo je da se izbore da se na kuću 1973. postavi ploča na kojoj piše da je tu djetinjstvo proveo Ivo Andrić. Ta ploča i danas tamo stoji. Kada je početkom rata u BiH porodica Ploskić napustila kuću, opština Višegrad donijela je odluku da je vrati pod svoje okrilje i djelimično pretvori u muzej. U kući su se od 1993. do 1998. godine održavale književne večeri u sklopu manifestacije „Andrićeva staza“, posvećene srpskom nobelovcu. A onda je visoki predstavnik u BiH Volfgang Petrič lokalnim vlasnicima naložio da kuću, pod pretnjom smjena i sankcija, vrate Ploskićima. Nakon toga članovi porodice Ploskić djelimično su je renovirali i u nju povremeno dolaze iz Švedske. Čuli smo da Džemila priča da nema tih para za koje bi prodala kuću. Niko nije siguran da li ona ovakvim izjavama „tvrdi pazar” ili se radi o čistom inatu – objašnjava naš sagovornik.
Opštinske vlasti su po završetku rata u BiH u nekoliko navrata pokušavale da stupe u kontakt sa vlasnicom kuće u nastojanju da je otkupe i pretvore u muzej. Načelnik opštine Višegrad Tomislav Popović kaže za Press da bi bilo dobro kada bi u godini Andrićevog jubileja uspjeli da realizuju ovu ideju.
” Nekoliko puta smo pokušali da stupimo u kontakt sa Džemilom Ploskić, ali bezuspješno. Mi ipak ne odustajemo. Pokušaćemo da sa vlasnicom postignemo dogovor o prodaji. Uradićemo preciznu procjenu koliko kuća zaista vredi “- ističe Popović.
Informer.ba
