Hiljade kineskih i stranih turista došle su danas na trg Tenanmen u Pekingu povodom godišnjice nasilnog gušenja prodemokratskih demonstracija u Kini u noći između 3. i 4. juna 1989. godine, javljaju agencije.
Kao i svake godine, disidenti, zapadni mediji i borci za ljudska prava u svijetu podsećaju da je tokom krvavog obračuna tenkova sa demonstrantima, koji su tražili ekonomske i političke reforme, poginulo više stotina ljudi, dok Peking ostaje pri stavu da su protesti na Tenanmenu bili “kontrarevolucionarna pobuna”, a odabrani put u interesu kineskog naroda.
Više od 20 godina poslije demonstracija Kina je zemlja koja je prošla kroz postepenu transformaciju, doživjela ekonomski procvat i postala jedna od vodećih ekonomskih sila svijeta.
Komunistička partija se sama odrekla mnogih aspekata dnevne kontrole nad društvom, ali u zemlji je još na snazi čvrst jednopartijski politički sistem, a vlasti nisu spremne da razgovaraju o tome šta se događalo tokom gušenja višesedmičnih protesta koji su kulminirali 4. juna intervencijom vojske, navode agencije.
Današnja godišnjica gušenja protesta na Tenanmenu obilježava se uz jake mjere sigurnosti, čemu su, prema izvještajima, prethodile strožije mjere protiv istaknutih disidentata nego obično.
Izvještači zapadnih agencija javljaju da trgom patroliraju brojni policajci u civilu, sa slušalicama i voki-tokijem i paze da posjetioci ne daju nikakve intervjue medijima.
Kina pokušava da blokira bilo kakvu javnu diskusiju ili sjećanje na ove događaje, pritvarajući ili stavljajući glavne disidente u kućni pritvor uoči 4. juna svake godine, naveo je AFP, pozivajući se na riječi prijatelja i porodica disidenata.
Analitičari pojačane mjere sigurnosti uoči i tokom današnjeg dana pripisuju i namjeri kineskih vlasti da u korjenu sasjeku bilo kakvu mogućnost ponavljanja “arapskog proljeća” na njihovom tlu.
AP javlja da su pripadnici sigurnosti ove sedmice odveli Bao Tonga, bivšeg pomoćnika, sada pokojnog, liberalnog sekretara komunističke partije Jao Chianga i njegovu suprugu, na nepoznatu lokaciju i pritvorile i ispitivale niz drugih disidentata, pravnika i blogera.
Aktivisti su, međutim, ranije ove sedmice rekli i da je policija prvi put spomenula mogućnost kompenzacije porodicama ubijenih na trgu Tenanmen.
Organizacija “Majke sa trga Tenanmen” je u godišnjem otvorenom pismu navela da se policija dva puta sastajala s porodicom jedne od žrtava, početkom februara.
Prema saopćenju ove organizacije, predstavnici policije nisu Spominjali zvanično izvinjenje ili javno pozivanje na odgovornost onih koji su naredili da se puca na demonstrante, što je jedan od zahtjeva porodica stradalih.
U Hongkongu, koji se vratio pod kinesku upravu 1997. godine, zadržavši svoj pravni sistem po ugledu na britanski, godišnjica se obilježava bdijenjem uz svijeće, kome obično prisustvuje više desetina hiljada ljudi.
Predsjednik Tajvana, koji traži nezavisnost od Kine, izdao je saopćenje, pozvavši Kinu da poštuje ljudska prava, provede političke reforme i pusti uhapšene disidente.
Fena/Informer.ba
