Očajničkim činom samospaljivanja 17. decembra 2010,. tuniski ulični prodavač ukazao je na nemoć pred korupcijom i pokrenuo događaje koji će dovesti doArapsko proljeće u kojoj su protestima rušeni diktatorski režimi, ali i izmijenjena politička karta Bliskog istoka.
Mohamed Buazizi, 26-godišnji ulični trgovac, posthumno je ove sedmice odlikovan evropskom mirovnom nagradom Saharov, spalio se jer mu je bilo uskraćeno pravo žalbe na zabranu prodaje voća, izrečenu jer nije imao novca za mito policiji. Njegova smrt bila je okidač protesta protiv predsjedničkog para i njihove klike u toj turističkoj zemlji visoke nezaposlenosti i sasvim neopravdanog siromaštva.
U sedmici kada se puni godinu dana od početka Arapske revolucije, Tunis je dobio novog predsjednika i mandatara nove vlade.
Prva je arapska država koja je protestima svrgnula dugogodišnjeg nedemokratskog predsjednika Zinea el-Abidina Ben Alija. Izbjegao u Saudijsku Arabiju Ben Ali je u odsutnosti osuđen na više od 66 godina zatvora zbog pronevjere novca, kriminala s nekretninama, zloupotrebe vlasti.
U tuniskim protestima ubijeno je 300 ljudi, a talas pobune proširio se na najmnogoljudniju arapsku zemlju Egipat i prisilio 83-godišnjeg predsjednika Hosnija Mubarakada konačno odstupi nakon 30 godina vlasti. S 830 mrtvih egipatska revolucija bila je neizvjesnija i krvavija.
Prvi slobodni izbori još se odražvaju, a traje i sudski proces protiv Mubaraka koji bi mogao biti osuđen na smrt bude li proglašen krivim.
Sredinom februara plamen revolucije zahvatio je Libiju gdje je prerastao u građanski rat. Oko 30.000 ljudi ubijeno je u tom sukobu, a svrgnuti vođa Moamer Gadafi ubijen je 20. oktobra bez suđenja, što bi mogao biti ratni zločin, smatra Međunarodni krivični sud. Prelazna libijska vlada uspostavljena je u novembru, a demonstranti joj zamjeraju netransparentnost.
Gušenje protivvladinih protesta u Jemenu ubralo je stotine žrtava, a predsjednik Ali Abdelah Saleh tek je 23. novembra potpisao sporazum o odlasku s vlasti za tri mjeseca. Novi izbori održaće se 21. februara.
Video: Sukobi policije i demonstranata, mart 2011.Od 15. marta kada su počeliprosvjedi protiv režima sirijskog predsjednika Bašara al-Asada više od 5.000 ljudi ubijeno je, prema UN-ovim podacima. Uprkos sankcijama Zapada i arapskih zemalja, režim nesmiljeno nastavlja represiju.
Sukobljavaju se i vojni dezerteri sa snagama koje su još odane režimu, opozicija u inostranstvu formirala je prelazno vijeće i optužuje međunarodnu zajednicu i Arapsku ligu za pasivnost prema Siriji.
Kraljevina Bahrein u Perzijskom zaljevu proživjela je u februaru i martu protete većinskih šiita protiv sunitske kraljevske dinastije kojoj su u pomoć priskočile uglavnom saudijske jedinice. Neovisna istraga utvrdila je da su sigurnosne snage pribjegavale neopravdanoj sili, a vlast je rezultate istrage prihvatila.
U kraljevini Jordan od januara postoji demonstracijski pokret koji zahtijeva političke i ekonomske slobode i suzbijanje korupcije. Monarhiju ne dovodi u pitanje.
Izmjenom ustava Kraljevina Maroko odgovorila je na prosvjede kojim su tražene političke reforme. Umjereni islamisti pobijedili su na parlamentarnim izborima i njihov je predsjednik imenovan premijerom.
RSE/Informer.ba
